Tính điểm hòa vốn là một công cụ phân tích tài chính chủ yếu được các chủ doanh nghiệp sử dụng. Khi bạn biết chi phí cố định và chi phí biến đổi cho sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất hoặc giá trị gần đúng của chúng, bạn có thể sử dụng thông tin đó để tính điểm hòa vốn của công ty mình. Các doanh nghiệp nhỏ có thể sử dụng phép tính để xác định họ cần bán bao nhiêu đơn vị sản phẩm ở một mức giá nhất định để hòa vốn.
1. Tổng quan về điểm hòa vốn
Điểm hòa vốn là gì?
Điểm hòa vốn là mức hoạt động mà doanh thu của doanh nghiệp bằng tổng chi phí bỏ ra hay lợi nhuận bằng “0”. Nói cách khác, từ thời điểm hòa vốn thì một khoản đầu tư sẽ bắt đầu đem lại lợi nhuận dương.
Ngoài ra, điểm hoà vốn có thể xác định bằng doanh thu hoà vốn và sản lượng hoà vốn. Tại thời điểm này có 3 yếu tố được xác định:
– Sản lượng
– Doanh số tiêu thụ
– Thời gian đạt hòa vốn trong năm
Ý nghĩa của điểm hòa vốn
Doanh nghiệp muốn tồn tại thì cần phải xác định doanh thu tối thiểu đủ bù đắp chi phí của quá trình hoạt động kinh doanh. Xác định điểm hoà vốn tức là xác định được sản lượng, mức doanh thu và thời gian sản xuất để bù đắp chi phí bỏ ra.
Phân tích điểm hoà vốn giúp doanh nghiệp:
- Nhìn nhận quá trình kinh doanh trong mối quan hệ với các yếu tố tác động tới lợi nhuận
- Cho phép xác định rõ ràng vào thời điểm nào trong kỳ kinh doanh, hay ở mức sản xuất và tiêu thụ bao nhiêu sản phẩm thì doanh nghiệp không bị lỗ
- Xác định xem oanh nghiệp muốn đạt được mức lợi nhuận mong muốn thì cần phải sản xuất và bán ra bao nhiêu sản phẩm…
Từ đó ban lãnh đạo có thể đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp để đảm bảo thực hiện được mục tiêu đã đặt ra.
Công thức tính điểm hòa vốn cho dự án
Phương pháp phương trình
Đây là phương pháp tính điểm hòa vốn cho doanh nghiệp chỉ sản xuất – kinh doanh một loại sản phẩm.
Ta có công thức:
Doanh thu = Biến phí + Định phí + Lợi nhuận
Tại điểm hòa vốn thì lợi nhuận = 0.
Khi đó: Doanh thu = Biến phí + Định phí
=> Qhv * p = v * Qhv + F ⇒ Qhv = F/ (p – v)
Hay: Sản lượng hoà vốn = Tổng định phí / (Đơn giá bán – Biến phí đơn vị)
và Doanh thu hoà vốn = Sản lượng hoà vốn x Đơn giá bán
Phương pháp số dư đảm phí
Ngoài phương pháp phương trình, các doanh nghiệp kinh doanh một loại sản phẩm cũng có thể sử dụng phương pháp số dư đảm phí. Phương pháp này dựa trên quan điểm “cứ một sản phẩm tiêu thụ cung cấp một số dư số đảm phí (p-v) để trang trải”. Vì vậy khi biết được định phí và số dư đảm phí của một đơn vị sản phẩm thì:
Sản lượng hòa vốn = Tổng định phí / Số dư đảm phí đơn vị
Doanh thu hòa vốn = Tổng định phí / Tỷ lệ số dư đảm phí
Phương pháp chỉ tiêu bình quân
Đây là cách tính điểm hòa vốn dành cho doanh nghiệp kinh doanh nhiều mặt hàng. Vì mỗi mặt hàng sẽ có mức giá thành khác nhau vì vậy để xác định được sản lượng và doanh thu hòa vốn thì cần tính tương đối theo chỉ tiêu bình quân.
- Bước 1: Xác định tỷ lệ kết cấu mặt hàng tiêu thụ
Tỷ lệ của mặt hàng i = (Doanh thu của từng mặt hàng i / Tổng doanh thu) x 100%
- Bước 2: Xác định tỷ lệ số dư đảm phí bình quân của các mặt hàng i
Tỷ lệ SDĐP bình quân = Tỷ lệ SDĐP i x Tỷ lệ kết cấu mặt hàng i
- Bước 3: Xác định doanh thu hoà vốn chung theo công thức:
Doanh thu hoà vốn = Tổng định phí / Tỷ lệ số dư đảm phí bình quân
- Bước 4: Xác định doanh thu hoà vốn và sản lượng hoà vốn cho từng mặt hàng
DTHV(i) = DTHV x Tỷ lệ kết cấu từng mặt hàng i
Sản lượng hòa vốn mặt hàng i = Doanh thu hòa vốn (i) / Giá bán mặt hàng i
Ưu và nhược điểm của phương pháp tính điểm hòa vốn
Ưu điểm
Phân tích điểm hòa vốn là một trong những nội dung cơ bản của kế toán quản trị, là công cụ hữu ích cho các nhà quản trị kinh doanh đưa ra quyết định kinh doanh tối ưu. Nó có những ưu điểm như:
- Là tiêu chí đánh giá tính khả thi, lợi nhuận, chi phí của một dự án, một doanh nghiệp
- Là phương pháp phổ biến dùng trong phân tích rủi ro của doanh nghiệp cũng như tính hiệu quả của một dự án đầu tư
- Giúp các nhà đầu tư và doanh nghiệp ước lượng chính xác vùng lãi, lỗ, từ đó có các chiến lược thúc đẩy dự án nhanh chóng đạt tới điểm hòa vốn…
- Hỗ trợ việc nghiên cứu và hoạch toán về chi phí, cũng như có thể đưa ra chiến lược định giá, tính giá thành sản phẩm của mình
Nhược điểm
Mặc dù là một công cụ hữu ích cho doanh nghiệp nhưng điểm hòa vốn không thể hiện được rõ ràng quy mô lợi nhuận của dự án cũng như tính hiệu quả của số vốn mà doanh nghiệp bỏ ra. Bạn cần tính thêm các chỉ số khác, ví dụ chỉ số ROI.
Bên cạnh đó, việc phân tích điểm hòa vốn cũng sẽ trở nên phức tạp. Lý do là vì đa số kết cấu của chi phí đều rất phức tạp và đôi khi bao gồm nhiều khoản mục khó có thể phân chia cụ thể thành định phí hay biến phí. Do đó mà trong nhiều trường hợp, điểm hòa vốn chỉ mang tính tương đối, đặc biệt là khi doanh nghiệp kinh doanh nhiều mặt hàng khác nhau.
Với bài viết này, HTDS hy vọng đã giúp bạn nắm được ý nghĩa, ứng dụng cũng như phương pháp tính điểm hòa vốn, từ đó vận dụng linh hoạt vào phân tích và đưa ra các quyết định quản trị chính xác. Bên cạnh đó, hiện tại HTDS đang cung cấp phần mềm kế toán AIZEN với nhiều tính năng vượt trội, đem đến cho nhà quản trị góc nhìn tổng quát về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Xem thêm về tính năng của phần mềm kế toán AIZEN
Hoàng Lan
